प्रजातन्त्र दिवश थेन तामाङ सहिदजुगु

प्रजातन्त्र दिवससदा ङाला फ्याफुल्ला । तामाङ जातितेन स्यान्दो नेपालीजुगु रैतीग्याम ह्युल्बा दोबा रे हिन्ना फागुन २००७ । चु रे तामाङला छ्याम आदिवासी जनजातिजुगुसे बाबा दोङराप साक्षी मुला । जहानिया राणा शासनतन्त्रला लिब्रो २००५ जेठ ७ गते (२० मे १९४८) रि भारतरि दोबा नेपालीजुगुसे कोलकतारि मुक्ति सेना स्हेङ्जि । २३ म्हे स्हेङ्खेनजुगु गुङरि ८ म्हे बिले तिहाइ ति (३४.७८ प्रतिशत) तामाङ मुबा । बाबुलाल मोक्तान, निर्मल लामा, श्यामकुमार तामाङ, नरेन्द्र लामा, डोनस ग्राङदान, डिकबहादुर तामाङ, हर्षबद्र्धन लामा थेन लोकबहादुर तामाङसे मुक्ति सेनाला नेतृत्व लाबा मुबा । थेनि गुङ्ला तिगाइ दाते नोन छोन्बो मुला ।
मुक्ति सेनाग्याम २००७ सोङराति (कार्तिक) २६ गते (१९५० नोभेम्बर ११) गते ११ ङ्ह्यामा म्हुना ह्युलनाङ सशस्त्र आक्रमण लाबा मुबा । थे आक्रमणला ताङरि विराटनगर मोर्चा किन्बा तुलाराम तामाङ (गोले काइला)ला छ्याम ३ म्हे सहिद दोजि । वीरगन्ज मोर्चाला सहिद दोबा थीरबम मल्लदा प्रजातन्त्र स्हेङ्माहेन्से नेपाल सरकारसे सहिद घोषणा लाजि तासाइ तुलारामदा सहिद घोषणा आलानि ।
चुह्राङ्नोन लासि २००७ दिङ ख्रेला (माघ) १ गते म्हुना १ ङ्ह्यामा पूर्व १ नं.ला मेलुङरि मुक्ति सेनासे आक्रमण लामा मुक्ति सेना तर्फला ८ म्हे सहित दोजि, थे गुङ्ला ५ म्हे तामाङ मुबा– जगतबहादुर तामाङ, दीलबहादुर तामाङ, भीमबहादुर तामाङ, रणबहादुर तामाङ थेन रिकबहादुर तामाङ । चुरि ६२.५ प्रतिशत तामाङ मेलुङ क्रान्तिरि सहिद दोजि । चुनोन ताङरि ख्रेला १६गते चरिकोटला भिडन्तरि मुक्ति सेनाला वीरबहादुर तामाङ सहिद दोजि । थेनोन रे दोलखाला मागादेउराली गाङरि ताबा भिडन्तरि मुक्ति सेनाला मानबहादुर तामाङ थेन पुर्णबहादुर तामाङसे सहादत याङ्जि । चुनोन ताङरि धनबहादुर तामाङदा काभ्रेला भुम्लोरि पुस २७ गते राणला सेनासे गोली छेप्सि सेजि । नुप्बा (गहन) डोबाला लागि डा. गोबिन्दसिंह कार्की, श्यामकुमार तामाङ, हेमराज अधिकारीला छ्योइ च्याबारि खाम्ला । चुह्राङ्नोन लासि ‘ओझेलमा तामाङ सहिदहरु’ रि नोन च्याबारि खाम्ला ।
प्रजातन्त्र बाबाला लागि तामाङ जातिला गौरवशाली भुमिका चिजि । राणा दुइरि नोन रानीपोखरी लोप्खाङरि डोबारि याङ्बा जात व्हा समुदायला लागि चु रेला ओते महत्व आता ताला तासाइ तामाङ जातिला छ्याम आदिवासीजुगुला लागि आउदिन महत्वपुर्ण रे हिन्ना । ह्याल याङ्बाला लागि थेनिकादेसे एकतन्त्रीय राणा शासनदा नुप्ना (अन्त्य) लापिन्जि । चुह्राङ्नोन लासि प्रजातन्त्र स्हेङ्बाला लागि १० म्हे, पञ्चायती शासन नुप्ना (समाप्त) लाबारि प्रजातन्त्र पुनस्थापनाला लागि १४ म्हे थेन शाहतन्त्र नुप्ना लासि लोकतन्त्र स्हेङ्बाला लागि ९१४ म्हे लासि ९४८ म्हे तामाङ सहिद दोजि । बेपत्ता ताना लाबा, खजा (अपाङ्ग) ताबाम तोङ्जा मुला । गणतन्त्रात्मक लोकतन्त्रला स्हेङ्बाला लागि ह्याङ्ला पुर्खा थेन अग्रजजुगुसे गौरवशाली दोङराप स्हेङ्बा मुला ।
तासाइ तिनि थेन्ना कदर ताबा आरे । सहिद नोन घोषणा आला । ह्याङ्ला पहल नोेन ताबा आयाङ । स्थानीय ग्यालाम थेन लोप्खाङला मिनदोना थे सहिदला मिनरि आरे । थेन्ना बारेरि ङ्योइबा म्हाइबा लासि तिलाइ माङ्ग्यार बाबारि खाम्बा आरे । फेसबुक, ट्विटर थेन चियाछोङ्खानरिक्यार ताम लासि दुइ थेन धन बर्बाद लाबाबिमा ह्राङ्ला क्षमताला सदुपयोग लासि लोकतन्त्रला लागि ल्हुइ फुल्बाजुगुला बारेरि विस्तृत जानकारी माङ्ग्यार बाबारि उपयुक्त ताला । कर्मठ थेन सक्षम छारिब्योन पुस्ता, गेन्दुनजुगुला पदाधिकारीजुगु थेन राज्यला नीति स्हेङ्बाजुगुला ध्यान चुरिक्यार दोतोबा मुला । चु सहिदजुगु बिबा तामाङ ह्युल (तामाङ राज्य) स्हेङ्बाला दानः (आधार) हिन्ना, संघीय राज्यला सम्पदा हिन्ना । दारे ग्योइकाइब्रिखेन, कलाकारजुगुसे नोन ह्राङ्ह्राङ्ला सिर्जना थेन्दा फुल्दोला । समावेशी लोकतन्त्र स्हेङ्बारिक्यार ग्लेठिमखेन्पोजुगुला पहल तागाइ । ह्याङ मोक्कोनला ध्यान सामाजिक न्याय पिन्बा थेन समृद्ध नेपाल स्होबारिक्यार ङ्हाच्छा वाङ्खाम्गाइ । ज्याबाम्हान्बा ।
दोःबा : यकिना अगाध
तपाईको प्रतिक्रिया दिनुहोस